Quadruple Helix

De Quadruple Helix is een samenwerkingsmodel dat de krachten bundelt van vier belangrijke partijen:

• Overheden (zoals gemeentes, provincies of nationale instanties)
• Kennisinstellingen (bijvoorbeeld universiteiten en onderzoekscentra)
• Bedrijven (zoals grote organisaties, mkb’s en start-ups)
• Burgers (de maatschappij als geheel en eindgebruikers)

Het model wordt met name ingezet om grote en complexe problemen aan te pakken, zoals technologische innovatie en stedelijke ontwikkeling. Door alle partijen actief te betrekken ontstaat een bredere blik op uitdagingen en worden oplossingen gericht op de daadwerkelijke behoefte van de eindgebruikers. 

De toegevoegde waarde van burgers

De Triple Helix, het oorspronkelijke model, richt zich op samenwerking tussen overheden, kennisinstellingen en bedrijven. Hoewel dit model de afgelopen decennia heeft geleidt tot technologische en economische innovatie, mist het de inbreng van burgers. Dit kan ertoe leiden dat 'oplossingen' niet goed aansluiten bij de daadwerkelijke behoeften en belangen van de samenleving. De Quadruple Helix geeft burgers een plaats aan de tafel als volwaardige partners. Dit heeft meerdere voordelen:

• Relevantie: Door burgers of eindgebruikers actief te betrekken ontstaan oplossingen die beter inspelen op de daadwerkelijke behoefte van de samenleving. 
• Draagvlak: Burgers die worden gehoord en betrokken bij het proces voelen zich meer verbonden met hun omgeving en staan eerder open voor veranderingen.
• Creativiteit: Het samenbrengen van verschillende perspectieven kan zorgen voor vernieuwende ideeën en methoden en leiden tot snellere en betere resultaten.

Het belang van samenwerking

We zitten niet in een tijdperk van verandering, maar in een verandering van tijdperk. De grote uitdagingen van de 21e eeuw vragen om een andere aanpak. In een wereld waarin burgers steeds meer eisen stellen aan transparantie en inspraak biedt de Quadruple Helix een kans om vertrouwen te versterken tussen burgers, (lokale) overheden en andere actoren.

Een toekomstbestendige samenleving is alleen mogelijk wanneer verschillende partijen (beleidsmakers, innovators, etc.) met elkaar samenwerken en de burgers centraal staan in het proces. Zij zijn immers degenen die de gevolgen van veranderingen direct ervaren. 

Overheden

Overheden bepalen de wettelijke kaders op landelijk-, provinciaal- en gemeentelijk niveau. De Quadruple Helix leidt tot effectiever beleid dat beter aansluit bij maatschappelijke behoeften. Dit zorgt voor meer draagvlak en betere samenwerking met kennisinstellingen en bedrijven. Overheden hebben baat bij betrokken en tevreden inwoners. Zowel nationaal als internationaal wordt burgerparticipatie steeds vaker geïntegreerd in slimme, groene en sociale gebiedsontwikkeling. Overheden kunnen bijvoorbeeld:

• Regelgeving creëren die samenwerking stimuleert en ruimte geeft voor inspraak
• Burgerbijeenkomsten organiseren en participatieprocessen faciliteren
• Financiering en subsidies aanbieden voor lokale innovatieve projecten
• Samenwerkingsverbanden coördineren tussen de verschillende partijen

Kennisinstellingen

Voor échte innovatie is ruimte nodig om te kunnen experimenteren en onderzoeken. De Quadruple Helix biedt kennisinstellingen toegang tot praktijkkennis van bedrijven en input van burgers. Dit levert waardevolle data en inzichten op én vergroot tegelijkertijd het bewustzijn van burgers. Als mensen zich betrokken voelen is de kans ook groter dat ze vaker meewerken aan nieuwe onderzoeken en enquêtes. Kennisinstellingen kunnen samenwerking tussen verschillende disciplines vergemakkelijken en versterken.

• Onderzoeksfaciliteiten openstellen voor partners
• Vraagstukken uit de praktijk gebruiken als casus
• Burgers actief betrekken bij onderzoeksprojecten
• Kennis ontwikkelen en toetsen in de praktijk

Bedrijven

Vaak zijn het de ondernemers die oplossingen bedenken om het leven van mensen beter te maken. Door samenwerking met eindgebruikers kunnen bedrijven hun innovatieve ideeën, producten, diensten en concepten toetsen in de praktijk en zorgen dat deze precies aansluiten bij de daadwerkelijke behoefte van hun doelgroep. Zo kunnen ze snel inspelen op veranderingen in de marktvraag. Samenwerking met kennisinstellingen biedt bedrijven ook nog eens toegang tot de nieuwste wetenschappelijke inzichten.

• Investeren in co-creatieprocessen met eindgebruikers
• Data en middelen beschikbaar stellen voor andere partijen
• Prototypen ontwikkelen samen met kennisinstellingen en burgers
• Feedbacksessies organiseren met eindgebruikers

Burgers/Eindgebruikers

De Quadruple Helix biedt mensen oplossingen die beter aansluiten bij hun dagelijkse leven. Ze hebben meer zeggenschap en betrokkenheid bij ontwikkelingen. Men kan hun eigen leefomgeving verbeteren door directe participatie. Als je met gelijkgestemden bij elkaar komt krijg je geweldige dingen voor elkaar. Je ziet steeds meer burgerinitiatieven (energiecoöperaties, communities, voedselbos, etc.). Deze ontwikkelingen kunnen kosten reduceren en de sociale samenhang in wijken verbeteren. 

• Denk, praat en doe mee bij onderwerpen die je aan het hart gaan
• Ervaring, kennis en behoefte delen met geïnteresseerde partijen
• Projecten ondersteunen door deelname (co-creatie) of feedback
• Start lokale initiatieven met gelijkgestemden om doelen te bereiken

De Quadruple Helix laat zien dat samenwerking niet alleen draait om het verbinden van kennis en middelen, maar vooral om het samenbrengen van mensen. Door burgers, overheden, kennisinstellingen en bedrijven samen te brengen kunnen we werken aan oplossingen die aansluiten bij de daadwerkelijke behoefte en belangen van de eindgebruikers. Wil je snel gaan, ga alleen. Wil je ver komen, ga samen.